… Олгой-ны шинж-илгээ өгөх гээд Амгалан төвөөс хойшоо зам хөндлөн гараад Цэр-гийн гос-питаль хүртэл тогоон чинээ гэд-эстэй юм алхав аа.Тэр үед Идэр нөгөө л ар-хиа ууг-аад алга болчихсон байхад би
тэнд түш-ээд,тул-аад явах ха-нь ижил нь байхгүй,алб-атай юм шиг хүү-хдийг нь төр-үүлэх гээд ганцаараа шан-алж,эмэгтэй хүн болж төрс-өндөө гут-рах шиг болж билээ… Уул нь тэр хоёрын хооронд
энгийн үед алхахад ойрхон хэдий ч надад тэр үед үнэхээр хол санагдаж , гэдс-ээр баз-алж өвд-өөд эвх-эрч суумаар, дээрээс нь тогоон чинээ гэд-эстэй надад үнэхээр зови-уртай байлаа. Тэгээд арайхийн
орж шинж-илгээ өгсөн чинь э-мч “Яаралтай хагал-гаанд орохгүй бол ол-гой байна”гэж хэлэхэд нь би бүр шо-конд орчихсон,яагаад ч юм зүгээр л уйл-маар болоод байлаа… Эмч намайг арга-даж, тайвшр-
уулаад яаралтай хагал-гаанд орох болсон тул ар гэр-ийнхнийгээ дуу-дахыг сануулав. Би ч шууд аав,ээж рүүгээ залгаж бүх уч-раа хэлэ-хэд тэд маань санаа нь зовон яарсаар ирлээ.Удалгүй Идэрийн ар-хи нь
гарчи-хсан бололтой эрү-үл орж ирлээ. Яаж тэр үед ар-хи нь гарсан юм бүү мэд. …”Анх удаа тийм хагал-гаанд орж байгаа,дээрээс бие да-вхар 8 сарт-ай эмэгт-эйд олго-йны хага-лгаа хийж үзээгүй бид нар. Хэрвээ ямар нэгэн байдлаар их-эс хөндө-гдсөн тохио-лдолд бид эх-ийг нь л авр-ана”гэж эм-ч нар хэлээд гар-ын үс-эг зуруул-аад би хагалг-аандаа орлоо. Энгийн хүмүүсийн ор-оод үср-ээд хорь,гучин минут хийлгэдэг олг-ойны хага-лгаанд би хоёр цаг хэртэй орж,олго-йгоо авхуу-лаад,цэрги-йн госп-итальд хэвтэ-хээр боллоо. Үүнээс хойш өдөр болгон өрөөнд маань эм-ч орж ирээд ” Өв-дөх л юм бол шууд эмн-элэг явна шүү.Манай энд ямар ч төр-өх өрөө,э-х ба-рих э-мч байхгүй шүү охин минь” гэж хэлээд байхлаар нь би арав хэртэй хоног хэвтчихээд гэртээ гарсан юм. Гэртээ гараад удаагүй байтал жинхнээсээ төрө-хийн өв-
дөлт өгөөд эхлэв. Түр-гэн дуудаж эмнэ-лэгт очоод шөнөжи-нгөө өвд-өж өглөөтэй золгосон ч би төр-дөггүй.Харин ч өвд-өлт нь намдч-ихаар нь “Ханборгоцой идэхээр төр-дөг гэсэн”гэж дуулаад ханборгоцой идсэн ч орой нь болоход бүр өвд-өхөө больчихсон. Би ч гайхан “Ер нь эмч-ид үзүүлэхгүй бол болохгүй юм байна”гэж бодоод нөхөртэйгөө цуг очоод үзүүлтэл эмч”Доошоо ц-ус алдч-ихсан,дөрвөн хуруу нээгдч-ихсэн байна.Дээшээ төр-өх рүү ор”гэж гэхлээр нь төр-өх рүү орж төрөхөөр боллоо. Би “Нөхрийгөө авч орно.Эрэгтэй хүн эмэгтэй хүний төр-өхийг харахаар зөөлөрдөг гэнэ лээ,уярдаг гэнэ лээ, а-аш з-ан нь соли-гддог гэнэ лээ,илүү их эхнэрээ хайрладаг болдог юм гэнэ лээ” гээд л гурав дахь хү-үхдээ төр-үүлэх гэж байгаа юм чинь энэ бүхнийг судалчихгүй л яахав дээ. Тэгээд бид цуг төлб-өртэй өрөөнд ороод, төрөх гээд өвд-өөд л байх чинь манай нөхөр өөдөөс харчихаад “Өвдө-өд байна уу?”гэхээр нь уу-р хү-рэх шиг болоод “Би яг төр-өх гээд байна аа. Явж эм-ч дууд”гэж хэлээд л удаагүй төрсөн дөө. Гэхдээ би өмнөх хоёр төр-өлт шигээ хоёр,гурав хоног өвд-өж төрөөгүй, эмнэ-лэгт очоод хоёр,гурван
цагийн дараа л төрч-ихсөн.Тэгсэн дараа нь эм-ч нар над дээр ирээд “Нөхөр чинь үнэхээр хөөрхөн юмаа.Чамайг тө-рж байхад гарнаас чинь атгачихаад уйл-аад л байсан”гэж хэлэхэд би өөрөө түүнийг нүдээрээ харсан биш “Аан тийм үү “гээд л өнгөрлөө. Хүүхдээ би хоёр сар хүргээд нөхөртөө “Одоо чи хүүхдээ хар”гэж хэлээд ажилдаа буцаад орлоо. Нөхөр маань ч гэртээ хүүхдээ харж, 6 сар хэртэй хүргээд буцаад л ар-хиа уу-ж эхэлсэн.Яахав эмэгтэй хүн юм чинь гэртээ хүүхдээ харж суугаа нөхрөө өрөвдөөд,”байнга хүүхдээ харж суух эрэгтэй хүн гэж хаа байхав”гээд манай аав,ээж хоёр хүүхдүүдийг минь харж,хааяа түүнийг найз,нөхөдтэйгөө гар-ч оро-хыг нь зөвшөөрсөн чинь эргээд нөгөө замр-уугаа яваад орчи-хсон юм.Тэгтэл түүний ар-хи у-ух нь улам ихсэж гэрийнхээ ха-маг юмыг ломб-арданд тав-иад,манайх чинь юу юугүй хо-осорч,бараг л гал тогооны тавилгатайгаа л үлдчихсэн байсан.Арай дэндүү. Аргаа ядаад Идэрийг арх-инаас гар-гах гээд очоогүй ла-м,бө-ө гэж надад байгаагүй.Хамгийн гол түүнд архи-наас гарах юмсан гэсэн өчү-үхэн ч бодол байгаагүйд л бүх учир байгаа юм.
Энэ бүхнээс би бүр маш их зал-хаж, тэвч-ихээ байхдаа “салъя” гэж хэлэх тоолонд Идэр ам-иа хорл-оно гэж намайг айлг-адаг боллоо. Гар,хөлөө зүс-ээд өвчи-гнөж өгнө.Эхэндээ ч би айгаад”Хү-н ам-ины хэ-рэгт орчих вий,хүн-ий а-мь нас-аар тог-лочих вий дээ”гэж бодоод тэвч-дэг байсан ч сүүлрүүгээ байнга тийм зүйл давтагдаад ирэхээр би чинь “Үхв-эл үх-ээд, бид нараас холд-оод өгвөл амар л биз”гэж боддог боллоо. Анх бид хоёр 2011 онд танилцаж,2013 онд анхныхаа хүүхдийг гаргаад 2015 онд буцаж нийлэ-эд дараа жил нь буюу 2016 онд нь хоёр дахь хүүхдээ гаргаж,удалгүй түүний ятгалгаар 2018 онд гурав дахь хүүхдээ гаргах энэ бүхий л хугацаанд надад хүний амьдр-алд байж
болдог юмуу гэмээр хэцүү зүйлүүд,ха-р да-рсан зү-үд мэт ар араасаа хөвөрч байлаа. Тэр хүний а-миа хорл-ох,архи у-ух,хү-нтэй ява-лдах зэрэг нь хэрээс хэт-эрдэг байсан юм. … Би бүр сүүлрүүгээ маш их стре-ссдэж, их ч уур-тай боллоо.Ядаж байхад энэ их асуудлуудын хажуугаар ” га-й газар доороос” гэхчээр ажлынхаа газрын нэгэн нарийн бичиг хүү-хэнд ” Соло-нгосын в-из гаргаж өгнө.Гэр бүлээр нь гаргана” гэж хэлэхээр нь итгээд, өч төчн-өөн мөн-гө төгрөг өгсөн чинь намайг хулхи-даж алга болоод, би ч бөөн өрө-нд унав аа…
