Зал.уус байшингын гадна түүдэг асаа.гаад галаа тойрон суу.цгааж байлаа. Цаана буй байшин хав хар.анхуй байх бөгөөд хоёрд.угаар да.вхарын цонхны цаа.наас хоёр хүүх.эд тэднийг нэг бүр.члэн
таср.алтгүй харна. Тэдний ха.рц яг л хара.нхуй дахь цог шиг оч.тон гяла.лзаж байна. Ерөөсөө ч хүний ха.рц биш байна. Хүүх.дүүд үнэхээр ха.чин хар.агдаж байлаа. Яг л тэд, тэд биш юм шиг. Хамгийн
айм.шигтай нь хүүхдү.үдийн мө.рөн дээр нэгэн хачин өгө.ршсөн, үхс.эн хүн.ийх шиг зэ.гэл хөх өнг.өтэй гар ба.йх бөгөөд харан.хуйгаас болж тэр г.арны эзэн чухам ямар этг.ээд болох нь хар.агдсангүй.
Тэгсэнээ хоёр хү.үхдийн мөрн.өөс аажуухан татан ц.ааш хара.нхуйд уус.ан одов.Би ар.хи уух.ад хэзээ ч тийм ду.ртай байг.аагүй. Гэхдээ пи.во бол болом.жийн шүү. Ялангуяа од.той шөнө, ойд найзуу.дтайгаа
тойрч суу.хад бол бүр ч ам.ттай. Бид тойрч суу.чихаад амь.дралын элдэв эр.ээн мяр.ааныг яр.илцаж байна. Гэтэл бидний нэг нь яри.аны сэдв.ийг тэс өөр зүг рүү эргү.үлчих нь тэр. Оргил гэгч өндөр ца.райлаг
залуу урд.аа буй лаа.зтай пив.оноосоо нэг балга.чихаад халуухан би.етэй Халиу.наагын мөр.өн дээр ма.адгар гэгч нь гараа тав.иад пи.вотой гар.аараа байшин руу зааж: -Энэ… энэ яг ямар ба.йшин боло.хыг та гурав м.эдэж байна уу?… гэж асу.ух нь тэр. Мэдээж бид гурв.ын хэн нь ч ямар нэг үг дууга.рсангүй түүн рүү гайхан ширтэцгээв. Харин тэр хөг.жилтэйгөөр хөмсө.гөө атир.уулан: -Үнэхээр мэ.дэхгүй гэж үү?… гэхэд гэнэт Гэрлээгийн тэв.чээр алдран: -Гүэ тэгээд ма.яглаад ба.йлгүй хэл л дээ… гэж за.ндрахад Оргил: -За тайв.шир тайв.шир… цагаахан ха.лгай минь… гээд пиво.ноосоо нэг балг.асанаа царай нь тун чухал, нухац.тай болж ирээд: -За байз… 1960-аад он гэл үү дээ. Соци.алист нийгэ.мийн эрх мэ.дэл, хүчээ авч ид ха.ваа гай.хуулж байх үеэр нэг өндөр а.лбан туш.аалтай сайд олиг.арх энэ хоёр давхар ча.мин бай.шинг хий.лгэсэн гэнэ лээ… гэхэд би: -За одоо
ингээд л най.зын минь төс.өөлөл тэнг.эрээс хаа нэгтэй ун.ана болж эхэлж байг.аам даа… гэхэд тэр над руу тог.лосон ши.нжгүй айс.ан нүд.ээр хараад: -Та нар манай а.авыг хуул.ийн байгуу.ллагат алба хаш.даг байс.аныг мэднэ дээ. Тэр олон жил тэнд ал.ба хашсан. Төрийн чанд ха.туу нууц.уудыг мэдэж чад.ахаар ханга.лттай олон жил. Тэгээд чөлөө.ндөө гар.саны дараахан нэг орой нэг най.зтайгаа нар.гиж хон.оод нэлээд бол.ьсон хойно оо энэ тухай найз даа яр.ьж өгсөн юм. Бүр тэр үеийн сон.ин дээр гарс.ан зураг нь хүртэл аа.вд байсан. Би аа.вын тэр зур.гыг харсан. Хүүхэд байхдаа л х.арж байсан болохоор мөн би.шийг нь мэдэ.хгүй байж болох ч би бол тэр зурган дээ.рх бай.шин гарц.аагүй энэ бай.шинг мөн гэж бо.дож байна. Алба.ар хотоос хол, олны хө.лөөс за.йдуу хүн ал.аад бул.чихсан ч, хүссэнээрээ там.ласан ч хэн ч тоож шиншил.эхээргүй газар бари.гдсан энэ ганц байшин. Гарца.агүй мөн л байх ёстой… гэхэд түрүүнээс хойш дуугүй
суу.сан нам.хан бор саг.счин Мөнхөө: -Тэгээд чи тэр ол.игарх энэ бай.шинд үх.эж хөрө.нгөндөө хор.огдсон гэх гээд б.айгаа юм уу?… гэхэд Оргил түүн рүү бүр ч нуха.цтай өли.йж хар.санаа: -Үгүй ээ… энэ байшин бол үнэндээ түүний хүү.гийнх ба.йсан юм. Уг нь хүн ал.аад бу.лж болох зэ.лүүд газар гэж ойрт.уулахаар та хэдийг бараг таа.чихна гэж бо.дсон юмсан… гэснээ: -Энэ бол түүний хү.үгийн бай.шин байсан. Эцг.ийнх нь нэр дээр л бол.охоос биш. Энэ ба.йшин бол үнэндээ амь.драхад зори.улагдаагүй… гэлээ. Би асуув. -Тэгээд юунд зориу.лагдсан гэж? Харин Оргилоо над руу өлий.ж хар.санаа: -Бяцхан тог.лоом… гэж хэллээ. Тэгээд яр.ьж эхлэв. -1960-н онд бари.гдаж байсан энэ бай.шинг барьж хүмүүс, эсхүл бар.игдаж байгааг гэдгийг нь мэ.дэж байсан хүмүүс, эсхүл энд и.рдэг байсан тэр хөөрхи.йлөлтэй ох.ид эмэг.тэйчүүд энэ байш.инг зүгээр л баян ай.лын эрх жаал за.гас наадуу.лахаар ирдэг газар гэж бо.дож бай.сан байх. -Гэхдээ тийм биш бай.сан юм байна… гэж би хэлэв. -Тиймээ… энэ байшин бол түүний бяцх.ан тогл.оомын ер.төнц байж. Долоо хо.ног эсхүл сар болгон 15-23-н на.сны зар.имдаа бүр дө.нгөж 13-н на.сны жаа.хан ох.идууд авч
ирнэ. Тэдгээр хөө.рхий ох.ид зүгээр л ба.ян залу.угийн секс.ийн тача.алыг ханга.саныхаа төлөө мөн.гөтэй болно гэж л бо.дож ирц.гээдэг байж. Гэхдээ б.аян залууд энэ хан.галтгүй байж. Зөвхөн секс.ийн дур хү.сэл ч биш. Тэр залуу Мазо.хист байж… гэж Оргилыг яр.ьж ба.йхад Халиунаа ай.сан хоол.ойгоор: -Мазо.хист гэж юуийн… гэж асуув. -Ма.зохист гэдэг бол хүн тарч.лааж тааш.аал авдаг зан чан.арыг хэл.ж байгаа юм. Уг нь сэт.гэцийн ө.вчин биш. Гэхдээ тэр залу.угийн Маз.охист зан бүр хэз.ээ ч эдгэ.ргшгүй архаг сэтгэ.цийн өвч.ин болчи.хсон байсан гэсэн. Байшинд юу болс.оныг мэд.ээж би хара.агүй ээ. Гэвч төгс.гөлийг нь мэднэ. Байшинг бари.гдсанаас 3-н жилийн дараа нэгэн ба.атарлаг уха.алаг цаг.даа түүнийг ба.рьсан бөгөөд байш.ингын эрг.эн тойрноос нийт 17-н эмэ.гтэй хүний бул.шны яс, байш.ингын зоо.ринд арьсаа өвч.үүлсэн, гар хө.лөө энд тэндээ тасту.улсан таван цог.цос байсан бөгөөд сонин нь нэгн.ийх нь ч нүүр.энд шир.хэг ч мэс хүр.гээгүй байсан гэж бай.гаа юм. Гэхдээ хам.гийн новш.ийн зү.йл нь юу гээч… байц.аалт ч боло.огүй, юу ч
бо.лоогүй. Аа.вд байсан сон.ингын бусад хуви.лбарууд эхний өдрөө 1000 гаран хувь хэв.лэгдсэн байсан ч борл.уулалтанд орж ам.жилгүй шат.аагдсан. Ингээд л энэ тухай тэр нас бар.сан 23-н ох.ины тухай, алу.урчин хэн бай.сан тухай хэн ч мэд.эхгүйгээр б.арахгүй, хөөрхий охид.ыг зүгээр л ал.га болсонд тооц.оод орхи.чихсон. Бүгд хачин ца.райллаа. Мага.дгүй бид бүгд ал.га болсон хөөрхий охи.дыг тэр ман.иак но.вш хэрхэн та.малж байсан тухай төсө.өлөн бо.дож байсан биз. Гэрлээ: -Гэхдээ хэн ч мэдэх.гүй юм бол яа.гаад на.даас асу.усан юм бэ?… гэж асуулаа. -Тэр үед тэр ай.мшигт хэрг.ийг хич.нээн ну.ун дарагд.уулахыг хичэ.эсэн ч цуу я.риа чи.мээгүйгээр тар.хсан юм. Улс даяар та.рхсан. Гэхдээ хар.аал идсэн соци.алист тогто.лцооны хү.чээр хэн ч ил гар.гаж зүр.хлэхгүй, мөрдл.өө гээд ший.тгэх аргагүй боло.хоор ямар ч хуу.ль цаг.даа хүчн.ийхэн хөдл.өөгүй… тэгээд л яв.аандаа бүх зүйл замх.арчихсан. Өвөө.гөөс аавд, аав.аас надад дам.жигдан ирсэн тэр сон.иноос өөр юу ч үлд.ээгүй. Одоо ч хүмүүс.ийн ой сана.мжнаас хүртэл а.рилж байг.аа биз. Аав нас бар.чихсан, нас барах.аасаа өмнө сонинг шата.ачихсан болохоор, ийм зүйл болж байсан тухай миний
то.лгойн дахь х.альт ду.рсамж л энэ бал.мад хэрг.ийн хамгийн эцс.ийн но.толгоо болж дээ… гээд чим.ээгүй болов. Тэгсэнээ: -Гэхдээ би бүр новш.ийн юм хэлэх үү?… гэлээ. Хэн ч юу ч дууга.рсангүй. Оргил ч хариу хүл.ээлгүй яриа.гаа үргэлжлүүлэв. -Тэр барив.чилгаа. Төг.сгөл биш байсан. Нэг их уда.лгүй тэр байш.инд нөгөө оли.гархийн га.лзуу хүү эх.нэр хүүхэ.дтэйгээ юу ч боло.огүй юм шиг амь.дарч эхэл.сэн гэж байгаам. Дөнгөж хэдхэн сарын өмнө өчн.өөн олон гэ.мгүй ох.ид тарчи.лж үх.эж, с.үнс нь үүрд хор.огдсон тэр бай.шинд, алуур.чин өөрөө гэр бүл.тэйгээ юу ч бол.оогүй юм шиг бүтэн таван жил амь.дарсан гэсэн. Үнэхээр төсө.өлөгдөмгүй бай.гаа биз. -Гэхдээ таван жилийн да.раа ямар нэгэн юм б.олсон юм байна тийм үү?… гэж би асуув. Оргил над руу өлий.сөнөө: -Тиймээ… таван жилийн ту.рш юу ч боло.огүй мэт аз жарга.лтай ам.ьдарч байсан гэр бүл нэг л өдөр үгүй бол.чихсон. Аав ээж нь х.үнд алуу.лсан, эсхүл ямар нэг араа.тан ам.ьтанд хүүл.үүлсэн байд.алтай олд.сон бол о.хин Сэнд нь… гэхэд нь би тэс.сэнгүй: -Байз С.энд гэнэ ээ… гэж хаш.хирах нь хо.лгүй хэллээ. Нөгөө хоёр минь ч гэсэн бүр цоч.ирдож гү.йцсэн байв. Оргил бүр
би.днийг ийм хариу үй.лдэл үзүүл.сэнд гайхан: -Тиймээ… аав л тэгж х.элсэн. Охи.ныг нь Сэн.д гэдэг гэсэн. Бүх нот.олгоо баримт.ыг хайс.ан ч хэн ч охи.ныг ол.оогүй гэсэн. Тэр ох.ин нь аягүй бол одоо ч энд ам.ьд ба.йж мэднэ… гэлээ. Би шууд Гэрлээ рүү харав. Энэ удаа түү.ний ха.рц өөрч.илөгджээ. -Охи.дууд хаана байна… гэж би асуув. Гэрлэ.эгийн нүд нь гүй.лгэнэж: -Одоо унт.аж байгаа байхаа. Ийшээ гарч ир.эхээс өмнө өр.өөнд нь ор.уулаад, орон дээр нь хэвтүүл.ээд хуч.иж унту.улаад га.рсан шүү дээ… гэлээ. -Тэр хоёр.той хамт өөр хүн ба.йхыг чи үнэх.ээр хар.аагүй юу? -Үгүй харин чи? -Үгүй ээ… Бид бүгд хэсэг чим.ээгүй боллоо. Тэгсэнээ Мөнхөө гэнэт с.эхээ орон: -Чи чинь юу яр.иад байна аа … гэж санд.ран асуу.хад би: -Нэгэнт л та нар энд хо.нох юм чинь би та нарт бүг.дийг ярьж өгье. Юмыг яаж мэд.эхэв. Та нар мэ.дэж байсан нь дээр… гэж хэллээ. Намайг тэд нарт зүүд.ний ту.хай, ажлын яр.илцлага, шу.вууны цогц.осны тухай бүгд.ийг ярьж өгсө.ний дараа тэдний цар.ай бүр хувх.ай цайчихав. Халиунаа бүр Орги.лыг тас тэвэр.чихсэн байлаа. -Гэхдээ сая ярьс.анчлан тэр Сэнд гэгч.ийг бидний
хэн нь ч олж ха.раагүй. Бас би тэр цага.ан шүүгэ.эг өдөр.жингөө хайсан. Хаана ч б.айгаагүй. Би бүх өр.өөг нэг.жсэн. Бас тэр зоо.рийг ч ол.оогүй. Зоо.рь байлаа гэхэд дээр нь ал.баар тагл.аж шал хийсэн. Эсхүл ха.алга нь гадна талд байгаа. Энэ о.йрхон хаа нэгтэй. Харин зүүд.ний туха.йд зарим нэг үлд.эц байх нь байсан. Танил зүй.лүүд. Даанч би одоо яг ч бүгдийг нь сан.ахгүй байна. Хэрвээ та гурав одоог хүртэл энд хон.охоор ший.дсэн хэвээр бол жаахан болг.оомжтой байсан нь дээр байх. Яг энэ үед ут.ас дуугарав. Авлаа. Мэдээж Женни байна. -За юу бо.лж байна. -Хм… тойрч суучи.хаад л аймши.гийн яр.иа яриа.д л хөгжил.дөөд сууж байна. Та ирж бид нар.тай нэг.дэхгүй юм уу?… гэхэд тэр чимэ.эгүй болчихов. -Чи алк.охол хэр.эглэж тийм үү? Чамд зо.хихгүй юм байна. Өнөө шөн.ийг дав.ахад чинь амжи.лт хүсье. Одоо хэлэх зөвл.өгөө гэвэл баа.тар болох гэсний хэр.эггүй. Найзууд.аасаа хол бай.сан чинь дээр л гэм.ээр байна даа. Хэрвээ өглөө хүртэл амь.д үл.дэж чадвал өглөө би чамд бэл.эг бар.их болно. Чамд боо.цоо нэлээд өндөр та.вигдсан байгаа шүү. Чи нам.айг хү.сч байгаа биз дээ. Чи уха.антай залуу. Заавал ам.ьд гара.арай. Би чамайг бүх
чад.лаараа дэ.мжих болно оо… гээд утас тас.арчихлаа. Яг энэ үед нээрээ л бооцоо.ны найм.ан багана гарч ирсэн байх бөгөөд н.ууц кам.ераар дам.жуулан, да.рк веб.ээс онла.йнаар үзэж байгаа хүмүүс бооц.оогоо улам өсг.өж байлаа. -Хэн бэ?… гэж Оргил асуу.хад түрүүнээс хойш юу ч дууга.ралгүй чив чим.ээгүй суусан Сүхээ: -Босс… чиний яри.ад байгаа байш.ингын чинь шинэ эзэн… гээд бослоо. Тэгээд: -Заза гал.аа унтр.аагаад явж унта.цгаая. Үлгэр ярь.ж хан.алаа… гэлээ. Тэр ингэж яр.ьж байхдаа хэзээ хэз.ээнээс илүү эр хүн шиг ха.рагдаж байв. Бид бүгд түүний хэлсн.ээр гала.а унтр.ааж байшин руу цув.ран орлоо. Халиунаа Оргилд наа.лдах шахуу тэ.врүүлэн явах бөгөөд: -Надаас бит.гий холдо.орой… гэж хэллээ. Тэгээд би хам.гийн түрүүнд ба.йшин руу ороод унтр.аалга дар.тал гэрэл асс.ангүй. -Тог тасар.чихсан юм байх даа… гэж Халиунааг айд.астай, хөөрх.ийлөлтэй хоолой.гоор асу.ухад би: -Тэгж дээ. Түүний зөв байж өнөө шөнө ни.лээн хөг.жилтэй өнг.өрөх бололтой… гэхэд Халиунаагын ца.рай бас Гэрлээгийн царай ч тэр ха.чин боло.од явчихлаа. Сүхээ: -Заза Оршихоо битгий ол.он юм
соли.ороод охид хүүх.нүүд айл.гаад бай, одоо хурд.ан ама.рцгаая… гэж занда.рхад бүгд унта.хаар болж нэг нэг өрөө сон.гоод ор ор.ондоо шу.ргацгаалаа. Оргил Халиунаа хоёр хамт, мэдэ.эж гэр бүлийн хоёр хам.тдаа, мөнхөө бид хоёр тус тус.даа нэг өрө.өнд. Би ор руугаа оро.хын өмнө хүү.хдүүдийг шалгав. Тэд ам.галан та.йван но.йрсож байна. Ингээд би ч гэсэн өрө.өндөө орон хэвтэв. Тэгээд шуу.д зүүд нойр.ны ертө.нцөд умбалаа. Оргил, Халиунаа хоёр жинхэнэ хөл.өрсөн, тача.ал орг.илсон се.кс хийж байлаа. Яг л ара.атан амь.тас шиг л… Тэднийг нэгэн ув улаан нүд хаа.лганы завса.раар ха.рах ажээ. Халиунаа Оргилын дээр г.арч хоёр гурв.ан удаа бэлх.үүсээрээ эргэ.цсэнээ дур нь хан.асан мэт дуу а.лдан том хө.хөөрөө, Оргилын нү.цгэн цэ.эжин дээр унав. Хэсэг амьсга.адаж байсанаа: -Заза би ус.анд орлоо… гэж хэл.ээд бослоо. -Ахиад хи.йхгүй юмуу? -Үгүй яд.арч байна. Ийн хэлээд Халиунаа нүцг.эн биен дээрээ хал.ат зүүгээд, хоёр дав.харын уса.нд орох өрөө рүү явлаа. Түүнийг гара.ад явах.ад эргэн тойрон харан.хуй байх агаад, гагц цонхоор ту.сах сарны гэрэл л ойр хав.ийг үл мэд.эгхэн
ха.рагдуулж байлаа. Үл мэд.эгхэн ердөө хэдхэн алх.мын цаад.ахыг л хальт м.ульт гад.арлаж боло.хоор тийм үл мэдэгхэн. Халиунаа урд.ах замаа мэд.эхийн тулд бараг гараа ө.ргөх нь хо.лгүй явах бөгөөд энэ үеэр гэн.этхэн ха.жуугаар нь өнгөрсөн ямар нэгэн а.сар хур.дтай этгэ.эдийг анза.арч ча.дсангүй. Тэгээд явса.ар арай гэж нэг юм угаа.лгын өрөөний ха.алгыг олов. Тэгээд онг.ойлгох гэтэл гэнэт ар нуру.унд нь нэг жи.жигхэн хү.рэх шиг болон цоч.ин хаш.гирч эргэж ха.рвал хоёр ох.ины нэг байна. -Гүэ чи чинь энд юу хийж яваа хүү.хэд вэ? Тэр бол Золоо байсан бөгөөд түүн рүү тун ха.чинаар, хэзээ ч жоо.хон хүүх.дийнх гэмээ.ргүйгээр этгэ.эд гэгч нь инээ.мсэглэж байна.
Халиунаа түүнийг хара.ад хө.шиж орхилоо. Хачин му.ухай гөлий.сөн ха.рц хоёр тийш байд.гаараа татв.аганасан ам. Тэгт.эл бүр цочир.домоор зүйл болж ох.ины ам ул.ам том.орч эхэллээ. Б.яцхан шү.днүүд нь ч харагда.хаа бо.льж, охи.ны ам нэг то.м хара.нхуй нүх шиг бо.лчих нь тэр. Ох.ины ам том.орсоор, том.орсоор л байна. Хоёр за.аг нь тэл.сээр бүр чих.нийхээ о.мог хүртэл анг.айсан хач.ин юм болчихлоо. Охин түүн рүү ал.хаж эхлэв. Харин Халиунаа өөрийн эр.хгүй у.харч эхэллээ. Гэхдээ эрг.эж хараад гүйч.ихэж чад.ахгүй байна. Зүгээр л ал.хаад, алх.аад л байна. Бүд.рээд уначи.хгүй байгаа нь
яамай. Гэнэт охин доош тон.гойн амьтан шиг дөр.вөн хөлл.өсөнөө нөгөө анг.айсан том ам.аа хүзүү хүр.тэлээ анг.айлган, ма.хчин амь.тан шиг архир.аад Халиунаа руу ухас.хийхэд Халиунаа ори.лж ч амжил.гүй баригдав. Өнөөх дэ.лгэц дээрх найман баг.анын нэгн.ийх нь дээрх Халиунаагын зу.рган дээр Х тэм.дэг тавигдалаа.
