Амьдралын хатуу нуга.чаанд хэцүү бүхнийг эцэг эхийнхээ оршуу.лган дээр тэвч.ин зогс.ох Хорлоо охи.н цаашид яаж амьд.рах талаар бод.ох ч сөхөө, уха.ан байсангүй. Хар да.рсан зүү.д шиг аймш.игт явд.лын
тухай а.ав ээж.дээ хэл.ээгүйсэн бол ийм зүйл тохи.олдохгүй байсан гэдэгт хар.амсаж өөрийгөө буру.утган зогсоно. Шана.лсан бод.лынх нь хажуугаар өөрийг нь хүч.ирхийлсэн залу.угийн ца.рай тод.рон
хар.агдаж хо.р, ш.ар у.ур бу.химдал нь гал мэт дүр.элзэж байв. Ажил явдал бусдын адил элб.эг ханга.луун бол.ж өнгөрлөө. Үүнээс хойш сар гаруй хуг.ацаанд Шүү.хээс нэгэн дугт.уйтай бич.иг ирсэн нь Хорлоог
одоо.гоор түр аса.рч халам.жилж буй на.гац ах эг.чийнх нь аср.амжинд өгөхийг мэд.эгдсэн алб.ан би.чиг байлаа. Нагац ах Сэр.ээтэр нь хүн ч.анар, буурь суур.ьтай хэдий ч эхнэр Сараагийнхаа
үг.ийг ёс.той л нэгд нэгэ.нгүй дагана. Харин эхнэр Сараа нь өөри.йнхөө төлөө бол юу ч хи.йхээс буца.хгүй, замдаа саа.д болсон хэни.йг ч болов та.счаад ид.эхэд ч бэлэн хэ.л а.мтай, хэлэ.мгий дол.омгой а.вгай
байлаа. Тэдний ганц хүү нь Хорлоотой чац.уу бөгөөд түүнийг Солонг.оогийн анги.д шилж.үүлж сургажээ. Хүн хүнийг ха.йрлах ч төрс.өн эц.эг эх.ээс илүү.тэй хайрлана гэдэг юу л бол. Тиймдээ ч Сараа гэх эмэ.гтэй өөрийн хүүх.дээ бөөц.ийлж Хорлоог болох бүтэ.хгүй бүх л юм.анд з.ардаг байлаа. Сэрээтэр Хорлоод хааяа нэг нуу.цаар хал.аасны хэдэн тө.грөг өгд.өг ч эхн.эр юм уу хүү нь оло.од мэдчихнэ. Үүнээс болж гэр дү.үрэн гурва.лжин дөрв.өлжин хэр.үүл болж Хорлоо л хөөг.дөхөд хүр.дэг байв. Хэдий Хорлоогийн эц.эг эх.ийнх нь үлдээсэн байр ч гэлээ наса.нд хүрэ.эгүйн улм.аас Сараа Сэрээтэр хоёрын мэд.элд шил.жсэн нь шуна.лтай авга.йн да.вруу за.нг улам хөөр.гөдсөн хэрэг. Хорлоо өдгөө гуравдугаар курс.ын оюу.тан болжээ. Энэ хугацаанд тэжэ.эгчээ а.лдсаны мө.нгө гэж төрө.өс авд.аг хэдэн төгр.өгөөрөө өөрийгөө
бол.гож, бүтэн өнч.ин гэсэн заа.лтаар улсын тэт.гэмжээр суралцана. Хажуугаар нь оройн цагаар ресто.ранд зөөгч.ийн ажил хийж, зун нь амралтаараа хоол хийж вар.ьены шилэнд сав.лаад зах дээр зар.даг байв. Гуравдугаар кур.сээ төг.сөх жил тэдний гэрт айх.тар шир.үүн хэ.рүүл болжээ. Ааш муут.ай эгч.ийнх нь мон.етон гинж, бө.гж хоёр ал.га болсноос энэ хэрүү.л үүс.эхэд хүрэв. Энэ хугацаанд Хорлоо олон зов.лон т.уулж, хатуу бэ.рхийг үзс.эн болохоор хэний ч өөд.өөс зөв шу.дарга, үнэн үг хэ.лчихэж ча.ддаг болсон байв. Сараа алг.а болсон үн.эт эд.лэлээ Хорлоог хулгай.лсан хэмээн гү.тгэж: ~Энэ гэрт чамаас өөр га.дны х.үн байх биш. Чамаас өөр хэн авд.аг юм. Хурдан гар.гаж ө.гөхгүй бол цаг.даа дууда.ад шоро.нд явуул.чихна шүү… гэхэд нь Хорлоо: ~Надад тэр юмны чинь хэр.эг огтхон ч байхгүй. Хөл минь
та.сарч, гар минь хугар.аагүй цагт өөрөө өөрийгөө болго.чихтойгоо байна гээд шир.үүхэн хэлчихэв. Сараа тэсс.энгүй Хорлоог нүү.рэн тус газ.ар нь алг.адаад авлаа. ~ Чи муу л ава.хгүй өөр хэн ав.даг юм. Аяга хоолоо олоо.д идч.ихэж чад.ахгүй, арча.агүй муу өлө.гчин. Ямар олигто.йдоо л эцэг эхий.нхээ толг.ойг залги.ж байхав дээ… гэж хэлээд дахин цохих.оор гар дала.йлаа. Ингэж хэл.эхэд нь Хорлоогийн у.ур хо.рсол, бухи.мдал нь дээд цэ.гтээ хү.рч Сараагийн дала.йсан гар.ыг ба.рьж аваад түлх.ээд унаг.ачихав. Энэ үед Сэрээ.тэр ор.ж ирж таарлаа. Тэр орж ирэн.гүүтээ Хорлоогийн зүг гүйх.ээрээ ирээд: ~Тэжэ.эсэн бя.руу тэр.эг эвд.энэ гэгч.ээр яаж ба.йгаа чинь энэ вэ? гээд түүнийг алга.дчихав. Хорлоогийн ит.гэж най.ддаг хүн, тэр тусмаа аав.ынх нь
төрсөн дүү түүнд га.р хүрс.эн нь гомдм.оор санагдаж: ~Энэ гэрээс би зай.лаад өгье. Бүгдийн чинь са.нааг амраа.гаад дахин та нарын нүд.энд харагд.ахгүйгээр бүр мөс.өн ал.га болоод өгье гэж хэлээд гэрээ.сээ га.рч гүйлээ. Хорлоод одоо ам.ьдрах хү.сэл өчүүх.эн ч төрс.өнгүй. Хар.гис эри.йн дором.жлол болж, хамгийн хайртай эцэг эхээ ал.даж, орох ор.он ч үгүй болсон нь түүнийг ийнхүү бодо.ход хүргэжээ. … Анхнаасаа л би энэ хорв.оод төрөх тави.лангүй байж. Намайг гэсэн, миний төлөө гэх хүн миний эргэн тойронд нэг ч алга. Хэний төлөө амьдарч, ямар зори.лготой энэ хорвоод амь.драх ёстой гэж…. Хорв.оо надаар ду.тна гэж үү? Тийм ээ. Үх.эх л хамгийн зө.в зам. .. Хорлоо орцны шата.ар дээш өг.сөж, байрны дээ.врийн ха.алгыг онго.йлгоод дээ.вэр дээр гарлаа. Зүр.хэнд а.йдас, зо.риг хоёр зэрэг
орш.их мэт санагдана. Дээврийн була.нгийн ирмэг дээр зогс.оод нүд.ээ аньлаа. Сэт.гэл нь ууж.рах мэт сана.гдаж гүнзгий амьс.гаа аваад: ~А.ав аа. Э.эж ээ. Охин чинь та хоёр дээ.рээ очлоо. Охиноо тосо.од аваа.рай гээд ур.агш алхлаа. Энэ үед түүний га.раас хэн нэгэн хүн ба.рьж ава.ад түүнийг өөр лүүгээ хүчт.эй тата.н тэ.вэрч авахад Хорлоо уха.ан оро.х мэт болж зал.ууг харлаа. Огт тани.хгүй өмнө нь ха.рж байгаагүй эр түүний өөдөөс өрө.вдсөн гэмээр харц.аар ши.ртэж “хэрэггүй ээ” гэж хэлж буй мэт то.лгой сэг.сэрч байв. ~Намайг тавь. Битгий миний хэр.эгт оро.лцоод бай… гэж хэлээд өнө.өх залууг.ийн гар.ыг тави.улах гэсэн боловч дий.лсэнгүй. ~Ингэж бо.лохгүй ээ. Хоёулаа ярилцья. Надтай зүгээр л ярилц.аад үз гэж хэлэхдээ залуу үнэхээр чин сэтгэлээсээ хэлж байгаа нь нүдн.ийх нь зө.өлөн хар.цнаас мэдэг.дэж байв. Хорлоо үхэ.ж чада.агүйдээ бус өнгөрсөн зүй.лд хара.мсаж
шана.лсандаа өөрийн эрх.гүй орь тав.ин уйл.ахдаа өнөөх танихгүй залуугийн мөр.ийг дэрлэ.снээ мэдсэнгүй. Хэдэн цаг ч уйл.снаа ч анза.арсангүй. Тэр гэнэт л ухаан орсон юм шиг ичсэ.ндээ залу.угаас хол.дож суугаад: ~Чамайг хэн гэдэг вэ? Энд юу хийж байсан юм гэхэд залуу хэсэг дуу.гүй суу.ж байснаа: ~Гантулга гэж нэрээ хэлэхдээ яг л хүүхэ.д шиг зөөлөн харцаар түүнийг ширт.эж байгаа нь татаг.дахгүй байхын ар.гагүй байв… Хорлоо Гантулгаас эхэндээ ичиж сан.аа зовж байлаа. Гэвч Гантулгын эелдэг зан, өхөөрдөм инээмсэглэл, даруу дөлгөөн харц нь түүнд аав шиг нь л санаг.даж байв. Гантулга түүнийг элдвийн хөгжилтэй яриагаар зугаац.уулж, өөрийнхөө тухай яриа өрн.үүлж, тэр ч байтугай гитар тоглож дуулж өглөө. Сарнай минь чи инээн баясаж Сайхан дэлбээгээ дэлбээлээч дээ…. хэмээн дуулах нь түүнд ур.ам өгч байлаа. Тэд ингэж өөрсдийн тухай ярилцаж нэг
мэдэхнээ байрны дээв.эр дээр үүр ца.йлгажээ. Ганцаардсан эсвэл уйтгарл.асан үедээ байрны дээв.эр дээр гарч өөрийгөө зуга.ацуулан дуулж суудагаа Гантулга нуусангүй. … Гантулга Хорлоогоос хоёр насаар ах. Өндөр биер.хүү нуруу.тай, өтгөн хар хө.мсөг, том алаг н.үдтэй хэн ч хар.сан нүдэнд дулаах.ан сай.хан залуу. Аав ээж, нэг эрэгтэй дүүгийн хамт амь.дардаг бөгөөд одоо Анаг.аахын Их Сур.гуулийн төг.сөх кур.сын оюут.ан байлаа. Мөн Хорлоогийн тухай сонсоод цаашид түүнд тус.лахыг амла.ж эхний удаад зусл.ангийн бай.шиндаа амь.драхыг ятга.ж чадав. Орох орон оо.чих аяг.агүй болсон Хорлоогийн хувьд энэ санал болом.жын са.нагдсан ч эцэг эх нь мэ.двэл дургүй.цэх болов уу гэсэн ч Гантулга түүнийг ятга.ж чадс.ан болохоор зөвшөөрчээ. … Хорлоод амьд.рах шинэ урам зо.риг, итг.эл
хүсэл төрж урьдын адил ажлаа хийж, хичэ.элдээ шамдан сурал.цсаар байв. Гантулга ч түүнийг дэмжиж, чадах ядаха.араа л тусална. Орой ажлаасаа тарахад нь зуслангийн унаанд суул.гаж өгч, амралтын өдрүүдээр хамтдаа хотоор зугаалж, хөгжилтэй яриа өрн.үүлж, зайрмаг идэж өдрийг зугаа.тай өнгөрө.өх болжээ. Тэд ийнхүү нөхө.рлөсөөр хэдэн сарыг ардаа үджээ. … Намрын сэрүү бууж, навчис шаргалтан, оройдоо хүйтэн салхи зөөл.өн үлээ.х нь мөнгөн өвөл айлч.лан ирж буйг сану.улан дохио өгөх мэт. Гантулгын зусл.ангийн байшинд зуныг өнгөр.өөсөн ч оройдоо байшинд сэрүү ун.аж жи.ндэх болов. ~Намар болоод сэр.үү орж байна. Одоо зуслангийн байш.инд яаж байхав. Өөр арга олдог байгаа… гэж Гантулга сана.а алд.ан хэлэхэд: ~Санаа зов.ох хэрэггүй дээ. Харин ч надад их тус боллоо. Чи байга.агүй бол найз нь өдийд ам.ьд ингээд суу.ж байхгүй байсан биз… ~Юу ярина вэ? Инг.эж
яр.их хэрэггүй. Хүн гэдэг чинь нэг нэгнээ гэсэн сэт.гэлгүй бол хүн гэсэн нэр.ийг зүүгэ.эд яахав дээ. ~Чамд үнэхээр их баярладаг шүү. Надад амь.драх хүч өгч, үргэлж миний дэргэд байдагт чин сэтгэлэ.эсээ баярлаж байна. Цаашид ч миний дэргэдээс битгий холдоорой… гэж хэлэхдээ Хорлоогийн нүүр.энд ичинг.үйрсэн янз.тай у.лаа бу.тарч байв. ~Яалаа гэж дээ. Үргэлж чиний дэргэд байж, хэзээ ч чам.аас хол.дохгүй. Хорлоо…гээд хэсэг чим.ээгүй болсноо: ~Чамтай байсан энэ мөч.үүд миний хамгийн жа.ргалтай, баяр хөө.ртэй өдрүүд байсан. Найз нь чамд нэг х.элэх зүйл байна… гээд түүн лүү эгцл.эн ширтээд: ~Би чамд хайртай…. Энэ үги.йг хэл.эх гэж ямар уда.ан бод.сон гэж санана… гэхэд Хорлоо доошоо хараад яг л нэг жоохон хү.үхэд
инээм.сэглээд хариу дууга.рсангүй. Гантулга: ~Хэрвээ чи надад сайн биш гэвэл би чамайг хү.члэхгүй ээ. Чамайг хүлээнэ гээд яриагаа үргэлж.лүүлж дуусаагүй байтал Хорлоо түүний үгийг тас.лаад дол.оовор хуру.угаараа уруул.ыг нь зөөлөн дар.аад: ~Чшшшш… Цааш нь яри.х хэрэггүй. Нүдэ.э ань хэмээн зөөл.өн хэллээ. Гантулга яг л бүх оюун ухаанаа Хорлоод ховс.дуулсан мэт тэрхэн зуур зо.вхио зөөл.өн буулгалаа. Үнэндээ Хорлоогийн зөөлөн үнс.элтийг хү.сч байлаа. Хорлоо түүний ур.уулаас хуру.угаа алгу.урхан холдуу.лаад түүнд ойртож байгаа нь дула.ахан амьс.галаас нь мэдр.эгдэнэ. Хорлоо Гантулгын уруу.лд өөрийнхөө уру.улыг шүр.гэх төдий ойрту.улснаа хажуугаар нь өнгөрч чихэнд нь: ~Тиймээ би ч гэсэн чамд хайртай… гэж хэлээд доогто.йгоор чанга инээ.мсэглээд гүйлээ. Гантулга ичих
бан.тах зэрэгцэн: ~Аан чи өөдгүй гэдэг нь…Чамайг даа… гээд түүний араас хөөлөө. Гантулга түүнийг гүйцэх нь мэдээж. Хорлоогийн анхны хайр тэр тусмаа анхны үн.сэлт нь гайхамшигтай дур.самжыг үлдээжээ. ….Гантулга Хорлоог эцэг эхдээ танилцуу.лахаар нэгэнт ший.дсэн байв. Тэр хэсэг хугац.аанд хү.лээхийг гуйсан боловч Гантулга залуу хүний яар.уу ад.гуу зан.гаа барь.ж дийлсэнгүй. Хурдхан л Хорлоог өөри.йн бол.гоно гэхээс бай.ж ядна. Хорлоо нэгэн нийтийн бай.ранд өрөө түрэ.эслэж тэрүүхэндээ тох.ижоод авсан байлаа. … Гантулга Хорлоог болз.сон газраа яг цагтаа инээ.мсэглэн угтав. Тэд хөтлөлцсөөр Гантулгын гэрт орцгоолоо. Ээж нь гэх нүүрэнд сайхан инээмс.эглэл тодр.уулсан эел.дэг эм.эгтэй угта.ж тэднийг зоч.ны өрөөнд урив. Хорлоогийн ажигласнаар аав ээж хоёр нь их л сайхан аа.штай уриал.гахан хүмүүс байлаа. Ээж нь байн байн гал торооны
өрөө рүү гүйж хоол цай, янз бүрийн өнгө алаг.ласан сала.таар ширээ дүүргэнэ. Тэр ч байтугай даруухан хөөрхөн бэртэй болж байгаагаа магт.аж шаг.шиж байлаа. Гантулгын аав ээжтэй танилцах уулзалт амж.илттай болсонд тэд ч ихэд баярлана. Үүнээс хойш Хорлоо зав гар.сан үедээ тэдний.хээр зо.чилж оройн хоолыг нь хий.лцэж ээжтэй нь яриа өрнү.үлээд буц.даг болжээ. Өөрийнх нь аав ээжтэй нас.аар ойр.олцоо тэдгээр хүмүүсийг өөрийн аав ээж шиг л хайрлана. … Хорлоо энэ өдөр Гантулгад амл.аснаар тэднийхээр ороод гара.хаар болжээ. Замаараа дэлгүүр орж өөртөө байсан хэдэн төгрөгө.өрөө
цайны сүү авлаа. Гэрийнх нь үүд.энд оро.од хаа.лга тогших гэтэл онг.орхой байв. Хаалганы бари.улыг дараад орт.ол гал тогооны өрө.өнөөс удах.гүй өөрийнх нь хадмууд болох аав ээжийнх нь дуу чан.гаар хадна. ~Чамайг тэр охи.нтой суу.лгахгүй. Төрүүлс.эн юм чинь толг.ойг чинь одоохондоо бид мэдэ.хтэйгээ байна. Оч.иж очи.ж ор.ох оро.нгүй тэн.эмэл юмтай тол.гой хол.бох гээ юу? Эртхэн Яп.он яв.ж үргэлжлүүлэн суралц. Эцэг эхг.үй, хамаа.тан сад.ангүй, ямар ч хүн.ий
ямар ч х.үн юм билээ хэн мэдлээ…. …Хорлоо гартаа атга.сан сүүг.ээ золт.ой л алдч.ихсангүй…. Сэмээ.рхэн хаал.гыг гаднаас нь хаа.гаад хар хурд.аараа шатны уруу гүйлээ….
