Аль хэдийн шөнө болж гүн харанхуй тэнгэрт түг түмэн одод түгжээ. Тансаг хотхоны гадаах талбайд нэг ч хүнгүй эл хуль, ихэнх цонх хара.нхуй байх бөгөөд цөөн хэдхэн цонх энд тэнд гэрэлтэн харагдана.
Энэ хэдхэн гэрэлтэй цонхны нэгнийх нь цаана Сувд-Эрдэнэ гэх нэр шигээ цагаахан царайтай, жижигхэн биетэй бүсгүй бодлогошрон сууж байлаа. Нууц.хан давх.раатай жижиг хар нүдний харцыг ажваас
гунигтай байгаа нь илт. Бүсгүй гар утасныхаа цагийг харснаа уртаар санаа алдан гадагш ширтэв. Хэн нэгнийг хүлээж буй бололтой. Байрнаасаа ч хөдлөлгүй суусаар дахин нэг цаг өнгөрлөө. Гадаах
талбайд амь.д хү.н байтугай зол.бин но.хой ч үзэгдсэнгүй. Сувд-Эрдэнэ сая л нэг сандлаасаа босч хөш.сөн биеи.йнхээ чилээг гарган суниагаад хоёр жижигхэн хөлөө даа.ж ядах мэт чирс.ээр унтлагын өрөө рүү
зүглэв. Цэвэр модоор урласан чамин хийцтэй, гурав дөрвөн хүн өлхөн багтчихаар том ор нь, цав цагаан даавуутай сэв.сгэр зөөлөн хөнжил нь түүнийг өвө.ртөө тэв.рэн авлаа. Нойр нь хүрэх шинж алгаа. Гадаа
орцонд өчүүхэн төдий чим.ээ гарахад л чих нь со.отойн горьд.лого төрүүлнэ. Гэвч хүлээсэн хүн нь ирсэнгүй… Сувд-Эрдэнэ бол эгэл жирийн гэр бүлд төрж өссөн айлын том охин. Аав ээж нь хоёр идэ.хгүй ч хоо.сон хон.охгүй, ямартай ч гурван хүүхдээ гэдэ.с цат.галан, мө.р бүтэн өсгөжээ. Одоо амьдарч байгаа шигээ ийм эл.бэг ханг.алуун, тан.саг амьдрал түүний хүүхэ.д наса.нд ба.йгаагүй ч гэр бүлийн хайр халамжаар баян байсан болохоор Сувд-Эрдэнэ сайхан сэтгэлтэй, сайн санаатай нэгэн болж хүмүүжсэн билээ. Айлын том, тэгээд ганц охин болоод ч тэрүү ээж нь түүнтэй яг л найз шиг дотно харьцдаг, аав нь харин түүнийг гүнж шиг л эрхлүүлж хайрладаг байлаа… Хайртай гэр бүлээ, сайхан дурсамжуудаа бодон хэвтсэн бүсг.үйн нул.имс өөрийн эрх.гүй мэл.мэрэн урсав. Хүн.ий хү.н болсно.осоо хойш гэр бүлээсээ ямар их хөнд.ийрснөө сая л ухаа.рах мэт. Тийм их жаргалтай амьдралаас нь бүүр илүү их жарг.аана гэж ам.лан өөрийн бол.госон эр нөх.өр нь хааччихав аа? Эзгүй х.ээр элсэн цөлд ганца.архнаа төө.рчихсөн, уу.х ус олд.охгүй хата.ж ү.хэх шах.аж байна гэж зүүд.лэсэн Сайханбаяр тэл.чилсээр арай.хийн нойр.ноос
сэрлээ. Ур.уул, хэл, тагн.ай нь хата.ад бараг на.алдаж орхиж. Даагдашгүй мэт хүнд.эрсэн толго.йгоо арайхийн өрг.өж өндий.гөөд сүүмийсэн нүд.ээр у.ух юм хайв. Ширээн дээр баахан л шил ла.азтай шин.гэнүүд хөгл.өрч харагдана. Сайханбаяр цанга.хын эрхэ.нд хүчлэн босч ярва.йн алхса.ар ширээнд хүрч ганган шош.го наа.сан шилтэй пив.оноос залги.лаад хажуугийн буйдан дээр салд.архийн ун.алаа. Таггүй хон.осон пив.оны га.з нь гарч адуу.ны шэ.эс шиг болсон байсан тул төд удалгүй дотор нь бэл.бэлзэн му.ухай о.ргив. Залхуутайяа босч буу.длын мини хөрг.өгчийг онгой.лготол ашгүй ганцхан шил пи.во түүнийг хүлээж байсан мэт бүтнээрээ байж байлаа. Сайхнаа эрд.энэс ол.сон аятай баярлан пив.оны төмөр тагийг шү.дээрээ су.рмаг гэгч нь онгой.лгоод нэг амьсг.аагаар хэд хэд том балгахад цэв хүйтэн пи.во мана.рсан оюу.н ухаан, мяарсан ходо.од гүзээг нь сэргээх шиг л боллоо. Сая нэг нүд нь бүр.эн нээ.гдэж өрөөг тойруулж харвал өөрөөс нь өөр хүн байхгүй бололтой. Ер нь энэ өрөөнд ганцаараа хон.осон бололтойдог шүү. Суу.лтуур дээр тухлан сог.туу баа.саа гаргах зуур.аа өчигдөрийн тухай нэг бүрчлэн нэхэн санав. Саяхан танилцсан Гүрсэд гэх залуу, түүний хоёр танилтай дөрвүүлээ оройжин мөр.ийтэй п.окер тогл.ожээ. Эхэндээ Сайханбаяр нилээн хэд хож.иж хөөрсөндөө чамгүй их уу.ж нөгөө хэдийг да.йлж цай.лан сүйд болсон. Гэвч аз түүнийг удаан ивээ.сэнгүй сүүл рүүгээ таср.алтгүй хожи.гдон хамаг мөнг.өө алда.ж эхлэхэд у.ур нь хүрс.эндээ бүр ч их уу.саар байсан сан.агдана. Тэгээд юу болсон бүү мэд. Нэг мэдэхэд л га.нцаараа с.эрсэн. Хмм… Сайханбаяр урт.аар санаа алдан ярва.йгаад бослоо. Өчигдөр багца.агаар арва.ад сая тө.грөг ал.дсан байх хэмээн тоо.цоолоод гол нь го.ройв. Сүүлийн үед тэр ер нь л ёндо.огүй байгаа. Хадгала.мжин дах
овоо хэдэн төг.рөгөө тогл.ож алд.саар бараг дуусч байгаа билээ. Ал.дсан мөнг.өндөө хару.уссан, уус.ан архи.ндаа шарт.сан амьтан зо.чид бу.удлаас урам муута.йхан гарч машиндаа суугаад сая нэг гар ут.саа асаав. Эхнэ.рээс нь хорь гаруй ду.удлага, хоёр мессеж ирснийг хараад сая нэг гэртээ хоно.огүйдээ гэ.мших өчүү.хэн сэт.гэл төрсөн ч өмнө нь хэд хэд ийнхүү гад.уур хо.нож байсан болохоор энэ удаад ч ялга.агүй гайгүй биз гэж бодоод нэг их санаа зовс.онгүй маш.инаа асаан хөдө.лтөл гэнэт нэг хүн урд.уур нь гүй.хэд санда.рсандаа торм.озоо тулт.ал нь гишг.ээд өөрөө урд шилээ мөргө.нгөө алдлаа. Түсх.ийх чи.мээ гарч нөгөө хүн доош унас.ан бололтой хар.агдах юм алга. Зүр.х нь сав.лан хэсэг гөли.йж суугаад салга.лсаар гарч харвал гуд.амны арх.ичин бололтой нооро.йсон хув.цастай, үс сахл.андаа баригд.сан ахи.маг насны эр ёо.лон хэвтэх аж. Сайхнаагийн дотор уу.жирч “Өө нэг муу гуда.мны арх.ичин л байсан юм шивдээ. Хүн алч.ихлаа л гэж бо.длоо. Энэ му.у яа.даг юм” гэж бодоод ча.нга дуугаар ~Согт.уу пяз.да минь амина.асаа уй.даа юу! Хурдан зам.аас з.айл гэчихээд маш.индаа суув. Өнөөх эр гу.йван бо.сч машины хамрыг түш.сээр цонх руу нь дөх.өөд ~Чи хүн ал.ах ша.хлаа ш дээ н.овшоо. Мө.нгө өгө.хгүй бол цаг.даа ду.удна шүү хэмээн сүрдүү.лмэр аяд.ахад
Сайхнаагийн инэ.эд нь хүрч муш.илзаад ~Чам шиг гуйр.амчин ингэж ам.ьд явснаас үх.сэн нь бараг дээр байлгүй гэснээ огцом хааз.лан давх.ихад өнөөх эр тэн.цвэр алд.ан шу.ргаж уна.ад араас нь гараа за.нгах нь толинд харагдана. “Муу архи.чин бас мө.нгө салгах сана.атай хаха. Нийгм.ийн х.ог шаа.рнууд дал.д ороосой” гэж ихэм.сэгээр бодон гэрийн зүг давхилаа. Сайханбаяр энэ хорв.оод төр.сөн цагаасаа л эд хөр.өнгөөр элб.эг дэл.бэг амь.дарч ирсэн нэгэн билээ. Айлын ганц хүү бөгөөд багадаа эц.гийн үг.нээс гард.аггүй дуул.гавартай, дар.уу хүү байсан ч нас.анд хү.рээд эрс өөр.члөгджээ. Аав нь нилээн хат.уу ях.ир ааш.тай хүн. Ээж нь харин хөнг.өмсөг байрын хөө.ргөн сэ.тгэлтэй нэгэн. Сайхнааг у.хаан ор.сон цагаас хойш тэдний гэр б.үлд байнга л хэ.рүүл уру.ул болдог байж. Ээж нь ямар ч хэрэгц.ээгүй зүйлд м.өнгөө ү.рж, үүнд нь аав нь дур.гүйцэж байнга хэр.үүл гарна. Сүүлдээ бүр аав нь ээ.жид нь га.р хүр.дэг болж энэ бүхнийг тэвчэ.эгүй ээж нь хүү.гээ найман настай байхад а.авд нь орх.иод өөр эрт.эй нийлэн хар.ь ор.он луу зу.гтаж о.дсон билээ. Сайхнаа гэртээ ороод эхн.эртээ юу гэж хэл.эхээ бодон үүдэ.ндээ хэсэг зогс.ож байгаад хаа.лгаа зөө.лөн тогшив. Нилээн тогшлоо.
Онгой.лгосонгүй. Унтаж байгаа юм байхдаа гэж бодоод түлхү.үрдэн орж унтл.агын өрөө рүү өлм.ий дээрээ гишгэ.сээр очтол ор нь цэмби.йтэл хураалттай, эхнэр нь алга. “Өнөөдөр уг нь бүтэн сайн өдөр. Ажилгүй дээ” Гайхан хөмс.гөө занги.даад “Сувдаа” гэж дуудан хэдэн өрөө.гөөрөө бүгдээр нь шаг.айж үзт.эл хэн ч бай.сангүй. Муу сов.ин татан хув.цасны шүүгээ рүүгээ хар.айж очин нэ.этэл ашгүй эхнэ.рийнх нь хувца.снууд бай.рандаа байна. “Ойрхон дэлгүүр энэ тэр л гарсан юм байлгүй” гэж бодон санаа амарч ар.хи та.мхины нэгш.ирсэн үнэр ханх.алсан хув.цсаа тай.лж угаалгын машин руу шидч.ихээд шү.ршүүрт орлоо. Сувдаа энэ үед Дархан явах га.лт тэргэнд су.учихсан байв. Төрсөн гэртээ, хайрт ижийдээ очихоор яваа нь энэ. Аав нь хоёр жилийн өмнө өө.д бо.лсон ба түүнээс хойш м.уу ээ.ждээ тоот.ойхон очиж хань болсн.оо бодохоор өөрийгөө з.эмлэнэ. Хэдхэн цаг яваад оччих газар байхад амралтын өдрүүдээр очиж сэтгэ.лийг нь дэв.тээж байх минь яа.вдаа гэж харуу.сан бодсо.ор галт тэрэгний жигд хөдөлгөөнд бүүвэ.йлэгдэн унт.аж орхилоо. Урд шөнө ной.ргүй шахам хоно.сон Сувдаа хэдэн цаг сайхан ун.таж аваад Дарханд буухдаа цовоо сэр.гэлэн болжээ. Насан багын дурсамж сэргээсэн сайхан хот нь улам ч өнгө орчих.сон мэт ха.рагдана.
Унтраа.чихсан байсан гар утсаа аса.аж харвал Сайхнаагаас хоёр дуудлага иржээ. Сувдаа тэсг.элгүй буцааж залга.х гэснээ өөрийгөө хо.рьж утсаа унтра.агаад такси бар.ихаар гар өргөв. Хүйтэн шүр.шүүрт орж сэр.гэсэн Сайхнаа дуу аял.сан шигээ гарч иртэл Сувдаа ирээгүй л байхаар нь гар утас руу нь за.лгатал холб.огдох боло.мжгүй байх нь тэр. “Надад гомдоод ээж рүүгээ явчихсан юм болов уу. Маргааш ажилтай юм чинь үгүй л баймаар юм. Хааччихдаг байнаа” гэж аман.даа үгл.эн дахин нэг залгаж үзээд гал тогоо руу орж хөргө.гчнөөс ус авч уух.даа ширээн дээр байгаа гоёмсог суурьтай лаа, ваартай цэцэг, хоёр хүнд зориулан бэлдсэн таваг, халбага, хунд.ага зэргийг анз.аарч хар.сан ч үгүй. Сувдаа ирэхгүй нилээн уд.ахад гэртээ хоноог.үйдээ гэм.ших сэтгэ.л нь ал.га болж харин ч өөрийг нь хүл.ээгээд гэртээ байж байхгүй дэм.ий тэ.нээд я.вчихсан эхнэ.ртээ цуха.л нь хү.рэн хэсэг хөрвө.өж хэвт.снээ гүн нойр.онд автан дуг.жирлаа. Хоёр гурван сар ирээгүй о.хин нь гэнэтхэн хүр.ээд ирсэнд Жаргал авг.айн баярласан гэж тоймгүй. Гараа гарган амттай хоол хийж, тусдаа гарсан том хүүгээ гэр бүлийн.хэнтэй нь дууд.ан бөөндөө цуг.лацгааж инээд хөө.ртэй нэг өдрийг үдлээ. Сувдаа өчиг.дөрийн гуни.гаа мар.таж өдөржин дуу шуутай, жарга.лтай байсан ч үдэ.ш оро.ндоо орсон хойноо Сайхнааг санага.лзан уйт.гарлав. Утсаа асаа.тал Сайхнаагаас баах.ан дуудлага иржээ. Уг нь ингээд таг чиг хол.боо ба.рихгүй хоёр гурав хоног болж хаш.раая гэж бод.сон боловч
ха.йртай хүн нь түүнд са.наа зов.оод хэц.үү байгаа гэж бодохоор л хурдхан шиг зал.гаж яримаар. Өөрөө энэ зовл.онг биеэрээ мэдэрсэн болохоор тэр биз… Яг та.ван жилийн өмнөх тэр өдөр саяхан мэт л санагдана. Сувдаа их сург.уулиа төгс.өөд маги.страар суралцаж байхдаа ууш.ийн газ.арт зөө.гч хийдэг байв. Сайхнаа тэр газарт анх ирээд Сувдааг харма.гцаа ду.рлаж, түүнийг ха.рах гэж байнга ирдэг болжээ. Сайхнаа нэр шигээ хэн хү.ний хар.ц булаам сай.хан залуу. Гэвч хай.р дурлалд нэг их яард.аггүй Сувдаа энэ өндөр, царай.лаг за.лууг нэг их тоодо.ггүй байж. Тэр орой харин өөрийг нь өд.өж хо.ргоон бие.д нь эр.ээ цэ.эргүй хүрсэн хэсэг согт.уу залуу.саас Сайхнаа түүнийг өмгө.өлөн зодо.лдож бөөн хэ.рэг тари.снаар тэр хоёр анх албан ёсоор тани.лцаж ш.өнө нь Сайхнаа Сувдааг хү.ргэж өгсөн билээ. Биесээсээ биш.үүрхэнгүй ганц хоёр үг со.лин алхаж явахад нь зөөлөн бороо шивэрч, байрандаа очихдоо Сувдаа бүр нэ.вт норчи.хсон байсансан… Тэр өдрөөс хойш өдөр болгон бол.зож хайр дур.лалын мананд төөрсөн дөө хөөрхий… Өчигдөр уг нь танилц.саны таван жилийн ойн өдөр нь байсан аж. Сувдаа дару.ухан тэмд.эглэхээр ший.дэн хирэндээ хөөрхөн ширээ бэлдээд хайртдаа сюр.приз барихаар тачаа.нгуй дотуу.р хув.цас хүртэл авсан. Гэвч тэр ирээгүй. Өмнө нь хэд хэдэн удаа гад.уур тогл.ож хон.ож байсан ч Сувдаа ойл.гож уучилсан. Харин энэ удаад… …Гүн бодлыг нь тас.лан утас нь дууга.рахад унт.аж буй ээжийгээ сэрэх вий гэж сан.дарсан Сувдаа ногоон тов.члуур дээр да.рж орхив. ~Байна уу? Байна уу хайраа гэх Сайхнаагийн хоо.лой ду.улдана. Сувдаа дууг.арсангүй са.лгаж орхи.од сэмэ.эрхэн босч угаалгын өрөө рүү ортол дахин ду.удлага ирэв. Бүсгүй яг л жаахан охин шиг догд.лон утсаа авах эсэ.хтээ эргэлзэнэ. Түүндээ маш их хайртай болохоор таван жилийн өмнө дууд.лага ирэхэд догдо.лдог
байсан нь яг л хэвээрээ. “Миний хайр” гэж хадгалсан дугаар анивчин түүнтэйгээ авхуулсан сайхан зураг хайр дүүрэн харагдахад Сувдаа тэсс.энгүй авч орхилоо. ~Байна уу Сувдаа яагаад тасл.аад байгаа юм бэ? ~Байна аа байна. Яах гээд хар.анхуй шө.нө залга.ад байгаа юм бэ? ~Чи хаана байгаа юм бэ? Гэр.тээ ир.эхгүй юмуу? Надад гомд.чихсон уу? Хайрыгаа уучлаарай даа… ~… ~Байна уу? Хайраа дуугар л даа… ~Чи өөдгүй за. Би чамайг зө.ндөө хүл.ээсэн ш дээ. Утсаа унтр.аагаад таг бол.охоор ямар байна айн? ~За уучлаарай хайраа. Ёстой му.ухай юм байнаа. Хайр нь дах.иж хэзээ ч ингэ.хгүй ээ амлая! ~Чи тэгээд хаана хэнт.эй хон.осон юм? ~…Үгүй ээ харин…найзуу.дтай жаахан то.глоод уу.чихсан чинь тасар.чихжээ ханиа ~Хнн. Худл.аа яриад байгаарай. Өөр хүү.хэн мү.үхэнтэй болсон бол эрт.хэн хэлээрэй Сайхнаа минь. Амьдр.алаа бод.ох минь. ~Хаха юун хүү.хэн шуу.хан бэ. Би чамд тэр г.азрын кам.ерын бич.лэгийг авчи.раад өгье за юу ~Зааз би унтлаа. Дараа ярья. ~Дарханд байгаа юмуу ханиа? Өглөө ажилтай биздээ? ~Чөлөө авчи.хсаан. ~Аан тиймүү. Хайр нь марг.ааш оч.оод авах уу? ~Хэрэггүй ээ. Би энд хэд хононо. ~Өө юу яриад байгаа юм бэ хайраа. Би чамгүй яа.ж тэгээд байх юм. ~Тэгвэл тэгээд хүрч ирэ.эд хамт хэд хоно.хгүй юу. ~Ээ.жийг тэгж хүнд.рүүлээд яах юм бэ. Миний хайр яд.аж хоёр хоноод хүр.ээд ир л дээ тэгэх үү? ~Заза…Маргааш ирж ава.арай манг.араа хихи ~Мэдлээ, гүйцэтгэе! За үнс.ье хайраа мммаа
~Сайхан амраарай үн.сье ~Хайртай шүү ~Хайртай шүү… Охиных нь утас дуу.гарахад сэр.сэн Жаргал бүгдийг сон.сон чимээ.гүй хэ.втэх зу.ураа “Нөгөөхтэйгөө мууд.аад л наа.шаа ир.жээ дээ янз нь. Уг нь хэд хоног үрт.эйгээ хам.т байх нь гэж бо.дсон юмсан. Маргааш ява.хаар бо.лчих шивдээ. Аргагүй дээ залуу хү.үхдүүд. Намайг мө.нх сах.иад байж байна гэж юу байхав. Ингээд ч болтугай га.нц ир.сэн нь яамай. Ашгүй нөхөр.тэйгээ эв зүй.гээ олч.их шиг боллоо. Миний охин л жарга.лтай байвал болоо доо” гэж бодон хэвтлээ. Эхи.йн сан.аа үр.д, үри.йн сан.аа өөр нэгэнд гэж…
