Хэн нь ч юм дуугарсангүй. Гарьд үүдэнд нүд нь хорс.олтой муухай харж хоёр гараа ат.ган хөм.хийгөө з.уун шүдээ хави.ран зогсоно. Саран Галхүүг түлх.эн босоод дээлээ нөмрөн охи.ноо тэвр.эн орон дээр нь
суухад гар нь чич.ирч байв, харин Галхүү бушуухан босон өмдөө өмсөх гэж санд.рахдаа газар өнхө.рөөд унач.ихав. Гарьд үүнээс цааш тэв.чсэнгүй үсэрч очин үсд.эж аваад хаа таарсан газ.раа н.үдэж гарав.
Юм хэлэхийг ч хүссэнгүй тэртээ тэргүй дотор нь ша.таж байсан тэрээр ухаан сөхө.өгүй н.үдэж Сарангийн ори.лох дуунаар ох.ин нь с.эрэн дутуу сэр.сэндээ ч юмуу тэнхээ мэдэн чар.лана. – Гарьд аа чи хүн алл.аа
ш дээ битгий л дээ би гуйж байна хэмээн Саран арайхийн дууга.рсан ч очиж бол.иулж чад.ахгүй охи.ноо а.ргадан суутал Гарьд эргэж хараад – Чи муу бит.гий хуца.ад бай. Намайг байх.гүйд инг.эж байд.аг юм бий
вий. Чамайг ч гэсэн ала.ад хаяч.ихъя хэмээгээд босон шүүгэ.энээс хут.га ав.ан Саранлуу ой.ртов. Түүний нүд эрг.элдэн амн.аас нь цаг.аан хө.өс, шү.лс асга.ран Галхүүгийн хама.рнаас гар.сан цус.анд гар нь
буд.агдсан байсанд бүр ч цөс нь хөөрөн хут.гаа дал.айн Саранлуу далай.вал Саран АЛ.ЛАА хэмээн ор.илтол Галхүү Гарьдын араас тэврэн – Гарьдаа чи б.олиоч дээ. Ал.бал намайг л а.л Саранд ямарч бу.руу байх.гүй би … – Чи муу гөл.өг чамайг алс.ан ч бага.дана … ингээд Гарьд, Галхүү хоёр дээр дороо орон ноц.олдож байтал Галхүү дуу а.лдан хөл.өө ба.рин суун тус.вал гарыг нь даган б.үлээн ц.ус ур.саад ирэв – Яанаа Гарьдаа чи хүн хутга.лчихлаа ш дээ … Гарьд аа уха.ан оро.оч дээ хэмээн Саран охиноо орон дээр тавин орь дуу тав.ин цус.ыг нь бо.ож өгөх юм хайн ори.лсоор. Гарьд энэхэн мөчид балм.агдан гартаа байгаа цус.тай ху.тгаа шид.ээд гэрээс гар.аад гү.йчихэв. Дотор Галхүүгийн ёол.ох, Сарангийн санд.ран ор.илох, охи.ных нь уй.лах дуун харанхуй шөнөөр зү.рх зү.сэм тод сонс.огдох аж. Хоёр гараа толгой дээрээ ава.ачин холх.исоор нүдэнд нь ай.дас ху.ран дөнгөж гар.аад ир.сэн га.зраа нэг ч хонолгүй буца.ад очих нь гэхээс итгэж ядан өөртөөгөө ярин алхсаар: Но.вш гэж юу болч.ихов оо. Би сая юу хий.чихэв ээ. Би одоо яасан нь дээр юм бол. Нэг бол энэ чигтээ зугат.ах уу. Зугат.лаа гэхэд хаана хэн дээр очиж хэр удаан байна гэж. Гэтэл энэ үхчи.хвэл гай болж би нас.аараа шор.онд сууна. Но.вш гэж яасан нь дээр юм бол. Хичнээн ч удаан ийнхүү бодол болон алхав. Тэгж, тэгж шийдэн гэрийнхээ үүдэнд байгаа мотоциклоо асаахаар явав. **** Даваа эгчийнхээ дөрвөн бага хүүхдийг авч яваад тэдний төлөө л амьдарч ирэв. Хөөрхийс минь арай л ня.лх байна даа. Нэргүй минь харин ч
охин хүүхэд гэсэндээ их нэмэр болж байна даа. Та дөрөвийгөө өлсгөчи.хгүйхэн шиг өвтгө.чихгүйхэн шиг л хүн болгоод авах юмсан. Тэгвэл эгч минь та тай.ван но.йрсоно. Та одоо аав, ээж хоёртой уулзаад хамтдаа сайхан байгаа байх даа тиймээ. Ээж хөөрхий минь таниас хойш удс.ангүй дээ. Ингээд дүү нь өөрийн 2 хүүхэд таны 4 хүүхэдээ авч явах ёстой хоц.орлоо. Энэ хэдийгээ аваад нутагтаа очиж мал дээр гардаг юмуу ядаж л өлс.өхгүй. Тэгэхгүй бол ганц хүний цалин.гаас цали.нгийн хооронд ба.рахгүй юм шиг байна. Даваа хэдэн өдөр бодож, бодож өөр зөвшилцөх хүн байхгүй тул а.жлаа хү.лээлгэж өгөөд унаа олон нэг л өдөр нутгийн зүг зургаан хүүхдээ аваад явлаа. Даваад нөхөр гэж байсангүй. Анх нөхрөө даган Дарханд ирж айл шиг айл болон хүү, охин хоёртой болсон ч нөгөөх нь нэг л өдөр юу ч хэл.элгүй я.ваад ирсэнгүй, хэсэг хугацааны дараа бас нэг хү.нтэй хамтран ам.ьдарч билээ. Тэр хүн ёстой л харах.ад л эр хүн болохоос Даваад ямарч нэм.эр тус .болдо.ггүй нэгэн байв. Даваа бол ажилтай ч амт.ай ч хү.үхэн билээ. Эгчийнхээ 4 хүүхдийг аваад иртэл нөгөөх нь нэг өдөр сог.туу ир.ж а.гсан та.вин уурл.аад Давааг барьж ава.ад зодч.ихов. Даваа ёстой шүд.ээ зу.ун тэвч.иж байгаад маргааш нь эрү.үл боло.хоор нь – Одоо болсон ха.нгалттай чи яв, ча.мд зоду.улах гэж би чамт.ай амьд.раагүй шүү – Намайг уучлаарай би харин өчигдөр согт.оод хамт уу.ж байсан хүмүүс эл.дэв юм яр.иад Даваа чиний хүү.хэд гэж нэг ч ной.тон
сорм.уустай юм төр.үүлж өгөөгүй байж хүни.й баа.хан хүүх.эд аваад ирлээ. Эгчи.йнх нь хүүх.эд мөн ч юмуу … гээд баахан юм ярихаар нь би гэж хүн тэнэ.гтээд – Юу гэнээ … арай ч дээ. Чи надад ямар нэм.эр болж байгаа юм. Намайг хоёр хүүхэ.дтэйг мэд.сээр ба.йж чи болно бүт.нэ гээд л хамт амьдраа биз дээ – Тийм л дээ танай х.оёр хү.үхэд ч яахав ми.ний л хүү.хэд гэсэн үг харин энэ дөрөв … – Энэ дөрөв чамд тэгж их да.раа бо.лоод байна уу? надад энэ дөрөв биш чи л дараа бол.оод байна одоо хангал.ттай болов уу – Үгүй юу л даа … за намайг битгий ингэж хар л даа тэгэх үү? Би гуйж байна ш дээ – Битгий ша.лчигна. Эр хүн юм бол эр хүн шиг байгаач чи. Өчигдөр юу юу гээд байлаа хэлс.эндээ л байгаач дээ тэгээд. Энэ дөрвөн ө.нчин дү.үгээ харин ч нэг өөр х.үний га.р хар.уулж амьд.руулахгүй мэдээ. Ядаж чи миний э.эжийг хүн.дэлж ча.дсангүй юу. Чамайг шөнөжин а.гсан тав.ихад хөөрхий минь дөрвөн хүү.хдээ тэвр.ээд шөн.өжин яаж шан.алж хон.осон болоод өнөөдөр дар.алт нь ихд.ээд ингээд хэвт.эж байна айн – Яанаа ээж нам.айг юу гэх бол би ээж.ийн нүү.рийг хара.хаас ай.ж байна хэмээн хул.чигнан дууг.арвал Даваа – Ээж ч чамайг ийм гэж бод.оогүй. Надад чи биш миний ээж, миний зургаан хүүхэд хэрэгтэй яг одоо явж үз. Дахиж хэр.үүл хийм.ээргүй байна хэмээн хашг.ичаад аль хэдий нь боогоод бэлдч.ихсэн байсан хувц.асыг нь түүнд өгөөд нөгөө өрөөндөө байгаа ээж зургаан хүүхэд дээрээ орон хаал.гаа хаав. Ингээд Даваа ажилдаа явж ээж нь зургаан хүү.хдийг нь
хар.ан өн.ждөг болов. Нэг өдөр ажил дээрээ байтал Нэргүй амьсга.адсаар гүйж ирээд – Даваа эгчээ хурдла.арай эмээ нэг л сон.ин байна. Орн.оосоо боссо.нгүй амь.сгаадаад байна. Таныг дуудаад ир гэхээр нь би гүйчихлээ Даваа ч сандран гэртээ иртэл ээж нь амьсга.адан хэ.втэж байснаа Давааг хар.аад тэрүүхэндээ инэ.эмэр аяд.аад – Миний охион ээ.ж нь яв.ж байх шиг байна. Эгчид нь чамайг хүүхд.үүдийг нь ямар сайн авч явж байгааг хэлнээ – Ээ.жээ та юу яр.иад байгаа юм бэ, би түр.гэн дууд.чихсан арай нөгөө юм и.рсэн юм биш биз? хэмээвэл ээж нь гарыг нь ат.гаад – Үгүй дээ охин минь тэр хүн ир.ээгүй. Цаг нь болохоор хүн үх.лээ мэд.дэг юм байна. Миний охин хэзээ нэгэн цагт жарганаа. Энэ хөөрхөн хүүхд.үүдээ хар.даа хожим эдн.ийхээ төлөө гэсэн сэт.гэл чинь чамайг минь жарг.аанаа … Ээж нь энэ хэдэн үгийг хэлж байхдаа амьс.гаадан арайхийн зөө.ж хэлэв. Түрг.эн ирээд ав.аад яв.сан ч ээж нь даан удалгүй үү.рд орх.ин явж билээ. Ээжийнхээ аж.ил явд.алыг дуусгаад түүний сэтг.эл гэнэт х.ов хо.осон мэт болоод ирэхэд ганцаараа хичнээн шө.нө уйл.саныг өөрөөс нь өөр хэн ч мэд.сэнгүй. Ингээд дүү нараа авчи.рсанаас хойш 3 дахь жилийнхээ зун гэнэт ийнхүү ши.йдээд нут.гийн зүг хүүхд.үүдээ аван хөдөлж байгаа нь энэ билээ. Дассан газрын даавуу зөөлөн гэгчээр аавынхаа бу.урин дээр гэрээ барин зургаан хүүхэдтэйгээ амьдрах болов. Саран Гарьд аймагт үрээгээ уралд.уулахаар явсан тэр
өдр.үүдийн нэгэнд охи.нтойгоо аргал түүж байтал гэнэт дүү нар нь Саран эгчээ хэмээн орилол.дон гүйлд.ээд ирэхэд эхэндээ итгэ.сэнгүй. – Хүүе ээ та нар минь мөн үү ямар том болоо вэ, хэзээ ирэв? Даваа эгч хамт ирсэн үү? хэмээн ар араас нь асууж байтал Даваа ч тэднийг чиглэн ал.хаад ирж байгаа хара.гдахад Саран өмнөөс нь гүйж очин золгон мэндлээд: Сайн байна уу та? Ямар сонин хүмүүс вэ – Сайн та гурав минь сайн уу? – Сайн сайн. Манай Гарьд уяач болсон – Өө за аштай юу даа – Харин тиймээ сая сумын наадам нэг үрээ уралдуулаад айргийн тавд орсон – Өө бүр гараад өгч болж дээ – Одоо аймгийн наадамд уралдуулахаар явсан охин бид хоёр л байна даа Даваа, Саран хоёр ийнхүү хуучлан гэртээ ирэв. Даваа ч энд нүүгээд ирсэн аавынхаа буур.ин дээр буус.ан гэдгээ хэлэхэд Саран баярлан – Ашгүй дээ бид гурав ч ханьтай амар болж – Тиймээ ээж тэн.гэрт хал.иад эгч нь энэ хэдэн хүүхдийнхээ төлөө л ам.ьдрах болох.оор наашаа та хэдийгээ бас бар.аадлаа – Зөв зөв. Гарьдыг ирэхээр бид гурав танайд очиноо. Гарьд лав их баярлана даа. Дүү нараа яриад л байдаг юм – Тэгээрэй … охин ямар том болоо вэ. Энэ хэдтэй чинь а.на ма.на үз.эж байна шүү … хэмээгээд гадаа тоглож байгаа хүүхдүүдийг харан өхөөрдөн хэлбэл Саран ч хоолоо хутган галдаа мод нэмээд – Харин тиймээ манай охин ганца.ардаад байх шиг байсан ашгүй дээ. Одоохон хоол боллоо та хэд минь хоол идчихээд яв даа – Тэгье тэгье энэ хэд маань ч гэсэн жаал тоглоод аваг, том жижиггүй нар нь гарч байх шиг байнаа, өөр сонин
сайхан …. Даваа, Саран хоёр ийнхүү хуучлан орой болохын алдад Даваа хүүхдүүдээ аван Гарьдыг ирэхээр очихыг хэлээд тэднийхээс явав. **** Даваа хүүхдүүдээ унтуулчихаад өөрөө унтах гэтэл яагаад ч юм гэгэл.зээд болох биш. Арайхийн зүүрм.эглэн байтал хаалг.ийг нь тогш.их шиг болоход шүдэ.нз зур.ан орныхоо толг.ой дээр байгаа лаагаа ас.аагаад Хэн бэ? хэмээн чан.гахан асуувал – Саран байнаа эгээ хаалгаа … Сарангийн хо.олой чичирх.ийлэхийг сонсоод Даваа буш.уухан босон түгж.ээгээ мултлан хаа.лга онгойво.л Саран үс нь арзай.чихсан охиноо тэвэрчи.хсэн нөмг.өн чичирч.ихсэн зогсож байх нь тэр – Хүүе та хоёр минь энэ харан.хуй шөн.өөр юу хийж … алив ивий минь ивий минь … цаадах чинь ирсэн үү? … арай хэм.ээн хэрхэн яаж асу.ухаа мэдэх.гүй дэмий л охиныг аван өөрийнхөө орон дээр тавин ху.чтал Саран юу ч хэл.элгүй гөли.йн байснаа уйл.чихав – Эгээ Гарьд … Гарьд тэрээр цааш хэл.ж ча.дсангүй – Гарьд яасан гэж а.мьд биз дээ? Ингэж асууж байхдаа Дава.агийн з.үрх ам.аар нь гар.ах нь уу гэлтэй ово.лзон байтал Саран – Гарьд хүн хутг.алчихлаа – Юу … хэзээ … хаана? – Саяхан гэ.ртээ – Ээ тэнгэр минь тэгээд? – Мэдэхгүй эгээ би айг.аад байна. Намайг ал.ах гэж ху.тга ба.рьж дай.раад … ээжийн
нөхр.ийн хүү ирсэн байсан тэр намайг хамг.аалтал түүнийг хутг.алчихлаа – Юу яасан золи.гийн хүү вэ энэ чинь? – Сая аваад явсан … мотоциклондоо сундлаад … би айг.аад ох.иноо аваад наашаа … хэмээн урд хойно нь оруулан холь.ж ху.тган ярихад Даваа бүр ч учр.ыг олж яд.ан цай халааж өгөөд – Тайвшир дүү минь, амь.д мэ.нд шүү байвал учиртай. Эгчийнхээ орон дээр охинтойгоо унт Саран дахин нэг ч үг дууга.рсангүй. Даваа түүнийг тохой.ноос нь өрг.өн босгоод орон дээрээ хэвт.үүлэн өөрөө нөгөө орон дээр унтах хоёр охин.ыхоо урдуур орон хэвтэ.эд лаагаа үлээн унтраалаа.
